"Almanya Mektupları"

Halit Ziya’nın 1915’te Peşte, Viyana, Münih, Nürnberg, Leipzig, Berlin, Hamburg, Hannover, Frankfurt, Heidelberg, Bremen gibi kentlerde 84 gün süren yolculuğu boyunca günlük gibi yazdığı kırk mektuptan oluşuyor “Almanya Mektupları”. “Tanîn” gazetesindeki yayımı 59 sayı süren mektuplar Halit Ziya’nın izlenimlerinden, gözlem ve incelemelerinden çıkardığı sonuçlarla, duygu ve düşünceleriyle dolu. Özgür İldeş’in çeviri yazısıyla ilk kez kitap halinde yayımlanan mektuplarda yazarın dili ve yazım biçimi korundu. Gezilen yerlerin o zamanki fotoğraflarıyla, kapsamlı sözlüğüyle, kişi ve yer adları dizinleriyle Halit Ziya külliyatının önemli bir eksiği tamamlandı. Çöküş, dağılış ve savaş döneminde seçkin bir Osmanlı aydınının Avrupa’daki modern yaşamdan nasıl etkilendiğini gösteren, her bakımdan değerli bir kitap “Almanya Mektupları”.

“Ne zaman güzel bir oyuncak görse çocuklarını düşünen bir baba hissiyle bütün görülen şeylerden sonra hayâlimin memleketime akan bir cereyânı var. Bu gâyet tabiîdir. Sack Çiftliği’nde de hep Anadolu’nun işleyecek kollara muntazır bî-enhâ topraklarını düşündüm; ve hep oraya bu cihazlardan, o bizzat müteharrik ve faal anbarlardan, samanlıklardan koydum; sonra hepsini birden bir nefh-i ümîd üfürerek bu çarhı döndürdüm; ve fakir Anadolu’nun üstüne bir altın yağmuru yağdırdım.”